هوش مصنوعی با سرعتی بیسابقه در حال تغییر دادن قواعد اجتماعی و حقوقی است که ممکن است به اصول انسانی و کرامت اساسی ما آسیب برساند.

طبق مطالعهای که توسط دانشگاه چارلز داروین انجام شده است، عصر هوش مصنوعی نه تنها تعاملات ما را تغییر داده، بلکه در ابعادی جهانی به کرامت انسانی ضربه میزند. دکتر ماریا راندازو، استاد دانشگاه چارلز داروین، در مطالعهای که نوشته و منتشر کردهاست، مدعی است که این فناوری چشماندازهای حقوقی و اخلاقی غرب را با سرعتی بیسابقه تغییر میدهد، اما ارزشهای دموکراتیک را تضعیف کرده و تبعیضهای سیستمی را عمق میبخشد.
دکتر راندازو اظهار داشت که قوانین فعلی در حفاظت از حقوق بنیادی انسانی و آزادیها مانند حریم خصوصی، منع تبعیض، استقلال کاربر و حقوق مالکیت فکری ناکام ماندهاست، عمدتاً به دلیل طبیعت غیرقابل ردیابی بسیاری از مدلهای الگوریتمی. وی این کمبود شفافیت را بهعنوان «مسئله جعبه سیاه» توصیف کرد و افزود که تصمیماتی که توسط فرآیندهای یادگیری عمیق یا یادگیری ماشینی اتخاذ میشوند، برای انسان غیرقابل ردیابی هستند، که تعیین این که آیا مدل هوش مصنوعی حقوق و کرامت افراد را نقض کردهاست و دلایل آن چیست، برای کاربران دشوار میکند.
موضوع دیگر این است که سه قدرت دیجیتال اصلی جهان یعنی ایالات متحده، چین و اتحادیه اروپا رویکردهای متفاوتی نسبت به هوش مصنوعی دارند. اتحادیه اروپا با مدل انسانی محور خود رویکردی را که بهنظر اولویتبخش به کرامت انسانی است در پیش گرفته، اما بدون یک تعهد جهانی به این هدف، حتی آن هم ناکافی بهنظر میرسد.
نتیجهگیری
با توجه به یافتههای این تحقیق، واضح است که برای جلوگیری از اینکه هوش مصنوعی به یک ابزار تهدیدآفرین برای کرامت انسانی تبدیل شود، لازم است که توسعه هوش مصنوعی با یک چارچوب قانونی و اخلاقی قوی همراه باشد که تضمین کنندهٔ حفظ اصول و ارزشهای انسانی باشد.
پرسشهای متداول
شفافیت در مدلهای هوش مصنوعی به کاربران امکان میدهد تا تصمیمات گرفته شده توسط این مدلها را ردیابی و دلایل آنها را درک کنند که در صورت نقض حقوق بتوانند بهدنبال عدالت باشند.
مسئله جعبه سیاه به موضوع غیرقابل ردیابی بودن فرآیند تصمیمگیری در مدلهای هوش مصنوعی اشاره دارد که کاربران را از فهم اینکه چرا و چگونه یک تصمیم گرفته شده است محروم میکند.
ایالات متحده نویز بازارمحور، چین نویز دولتمحور و اتحادیه اروپا نویز انسانمحور را در پیش گرفتهاند که عدم تعهد جهانی به یک رویکرد یکپارچه باعث چالش در حفاظت از کرامت انسانی میشود.


