پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار موجی از بحثهای جهانی را ایجاد کرده است. او معتقد است که با پیشرفت سریع هوش مصنوعی، «کار انسان اختیاری خواهد شد». این ادعا اگرچه جذاب به نظر میرسد، اما پرسشهای اساسی در مورد اقتصاد، اشتغال و نقش انسان مطرح میکند. در ادامه، این دیدگاه بحثبرانگیز را از زوایای مختلف بررسی میکنیم و تلاش میکنیم تصویری شفاف از آینده احتمالی کار و تأثیرات واقعی آن ارائه دهیم.
چشمانداز ماسک از آینده: وقتی کار شبیه بازی میشود

ایلان ماسک در سخنرانی اخیر خود در «فروم سرمایهگذاری آمریکا–عربستان» ادعایی مطرح کرد که موجی از واکنشها را بهراه انداخت: «کار اختیاری میشود.» او تأکید کرد که در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده، بسیاری از مشاغل بهطور کامل توسط هوش مصنوعی و رباتهای انساننما انجام خواهد شد. به باور او، انسانها تنها در صورتی کار خواهند کرد که از انجام آن لذت ببرند؛ درست مانند کسی که برای سرگرمی باغچهای در حیاط خود پرورش میدهد.
در این آیندهنگری، ماسک میگوید شغلها به فعالیتهایی شبیه خواهند شد که از روی مبل خانه و با یک جویاستیک انجام میشوند؛ شبیه بازیهای ویدیویی. این تصویر شاید جذاب به نظر برسد، اما چالشهای عمیق اجتماعی و اقتصادی در خود پنهان دارد. آیا جامعه میتواند انتقال صدها میلیون شغل را به ماشینها تحمل کند؟ آیا زیرساختهای اقتصادی، تکنولوژیک و فرهنگی چنین تغییری را پشتیبانی میکنند؟ پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار در اینجا بیش از یک رویا، به یک سناریوی پیچیده تبدیل میشود.
سقوط شغلها در عصر هوش مصنوعی
آمارها نشان میدهد که نگرانی ماسک درباره اتوماسیون بیپایه نیست. گزارش مککینزی هشدار میدهد که تا سال 2030 بیش از ۹۲ میلیون شغل تنها در آمریکا تحت تأثیر اتوماسیون قرار خواهد گرفت، و گزارش گلدمن ساکس این عدد را ۳۰۰ میلیون شغل در سطح جهانی تخمین میزند. اما مشکل اینجاست که ماسک از تبعات انسانی این تحول بزرگ کمتر سخن میگوید.
هرچند او ادعا میکند «هوش مصنوعی و رباتهای انساننما فقر را از بین خواهند برد»، اما هیچ برنامه عملی برای تحقق این ایده ارائه نمیکند. بسیاری معتقدند که چنین ادعاهایی بدون ارائه یک نقشه راه واقعگرایانه، تنها باعث ایجاد انتظارات نامشخص در میان مردم میشود. پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار اگرچه خوشبینانه است، اما بدون سازوکارهای حمایتی میتواند جامعه را با بحرانهای شدیدی روبهرو کند.

آیا پول بیارزش خواهد شد؟ ادعایی عجیب و بحثبرانگیز
یکی از جنجالیترین بخشهای سخنان ماسک این بود که در آینده «پول بیارزش خواهد شد». او معتقد است که با وجود هوش مصنوعی و وفور انرژی، اقتصاد جهان به مرحلهای میرسد که ارز و مبادله مالی دیگر اهمیت گذشته را نخواهد داشت.
این ادعا بیش از حد خیالی به نظر میرسد. حتی اگر بسیاری از مشاغل توسط هوش مصنوعی انجام شوند، نیازهای اساسی انسان مانند خوراک، انرژی، بهداشت، آموزش و مسکن همچنان هزینهبر هستند. به همین دلیل، پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار در این بخش بیش از آنکه قابل تحقق باشد، به یک آرمانشهری تخیلی شبیه است. اقتصاددانان نیز معتقدند حتی پیشرفتهترین جوامع نمیتوانند بدون ساختار مالی پایدار و جریان ارزش ادامه حیات دهند.
ماسک؛ چهرهای تأثیرگذار با پیامهای متناقض
ایلان ماسک بدون شک یکی از تأثیرگذارترین افراد عصر حاضر است؛ از ساخت خودروهای الکتریکی تا توسعه فضاپیماهای SpaceX و پروژههای هوش مصنوعی. اما او در کنار موفقیتهای خارقالعاده، بهداشتن اظهارنظرهای ناگهانی و گاهی متناقض نیز مشهور است.
در حالیکه ماسک میگوید کار انسان اختیاری میشود، او خود یکی از بزرگترین دریافتکنندگان بستههای جبران خدمات در تاریخ شرکتهای فناوری است. او با وجود ادعای بیاهمیت بودن «پول در آینده»، همچنان درگیر پروژههایی است که صدها میلیارد دلار سرمایه نیاز دارند و در رسانهها تأثیر سیاسی و اقتصادی عظیمی دارد.

پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار در این بخش شاید بیش از آنکه بر تحلیل علمی تکیه داشته باشد، بازتابی از نگاه شخصی و فلسفی او به آینده جهان باشد. برخی این دیدگاهها را نتیجه جاهطلبیهای فناورانه او میدانند و برخی دیگر معتقدند که او عمداً مباحث جنجالی مطرح میکند تا جریان گفتگو و توجه جهانی را مدیریت کند.
در نهایت، هیچکس نمیداند که آیا آینده واقعاً شبیه تصورات ماسک خواهد بود یا نه، اما آنچه واضح است این است که دنیا برای مواجهه با تغییرات عمیق ناشی از هوش مصنوعی نیازمند برنامهریزی دقیق، سیاستگذاری هوشمندانه و نگاه انسانی است.
پیشبینی ایلان ماسک درباره آینده کار تصویری جذاب اما پیچیده از دنیای آینده ارائه میدهد؛ جهانی که در آن انسانها مجبور به کار نیستند و اقتصاد مبتنی بر هوش مصنوعی اداره میشود. با این حال، بدون برنامهریزی دقیق و حمایتهای دولتی و اجتماعی، چنین آیندهای میتواند چالشبرانگیزتر از آن باشد که در ظاهر به نظر میرسد. اکنون زمان آن است که درباره پیامدهای این تغییرات با نگاه واقعگرایانه بحث کنیم و برای آیندهای آماده شویم که بیش از همیشه تحت تأثیر فناوری خواهد بود.
منبع (Source):


