خبر بزرگ دنیای فناوری این است که «ممنوعیت چتباتهای هوش مصنوعی در واتساپ» از سوی شرکت متا رسماً اعلام شد. از ژانویه ۲۰۲۶، هیچ چتبات عمومی مانند ChatGPT یا Perplexity اجازه فعالیت در واتساپ را نخواهد داشت. این تصمیم بخشی از سیاست جدید متا برای یکپارچهسازی سرویسها با Meta AI است و موجی از بحث و واکنشها را در دنیای هوش مصنوعی به راه انداخته است.
سیاست جدید واتساپ و هدف متا از ممنوعیت چتباتها

متا با اعمال «ممنوعیت چتباتهای هوش مصنوعی در واتساپ» عملاً درهای این پلتفرم را به روی رقبا میبندد. از تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۲۶، هیچ دستیار هوشمند یا چتبات عمومی از جمله ChatGPT، Perplexity یا سایر مدلهای زبانی بزرگ، اجازه استفاده از API واتساپ را نخواهد داشت. این تغییر در سیاست، بخشی از بهروزرسانی جدید «WhatsApp Business API» است که دسترسی توسعهدهندگان پلتفرمهای تولیدی هوش مصنوعی را محدود میکند.
متا در بیانیهای اعلام کرده است که هدف اصلی از این اقدام، کاهش فشار زیرساختی ناشی از حجم بالای پیامها و پشتیبانی مداوم از چتباتهای مختلف است. با این حال، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که انگیزه اصلی متا، کنترل بیشتر بر دادههای کاربران و گسترش نفوذ Meta AI در محصولاتش است.
سلطه کامل Meta AI بر اکوسیستم متا
واتساپ با بیش از سه میلیارد کاربر فعال، یکی از بزرگترین درگاههای دسترسی کاربران به هوش مصنوعی به شمار میرود. با اعمال ممنوعیت چتباتهای هوش مصنوعی در واتساپ، متا عملاً تضمین میکند که تنها دستیار هوشمند فعال در این اپلیکیشن، Meta AI خود شرکت باشد.
این سیاست جدید به متا اجازه میدهد تا دادههای مکالمات کاربران را به طور مستقیم در اختیار داشته باشد و از آنها برای بهبود پیشنهادها، تحلیل رفتار کاربر و نمایش تبلیغات شخصیسازیشده در فیسبوک و اینستاگرام استفاده کند. در مقابل، زمانی که کاربران با چتباتهای خارجی مانند ChatGPT تعامل میکردند، متا به دادههای آن گفتوگوها دسترسی نداشت و نمیتوانست از آن برای اهداف تجاری بهرهبرداری کند.
تأثیر بر کاربران و توسعهدهندگان
برای میلیونها کاربر که از طریق واتساپ با چتباتهایی چون ChatGPT ارتباط داشتند، «ممنوعیت چتباتهای هوش مصنوعی در واتساپ» تغییر بزرگی به همراه دارد. از سال آینده، کاربران باید برای استفاده از این ابزارها به اپلیکیشنها یا وبسایتهای مستقل مراجعه کنند. این موضوع ممکن است تجربهی کاربران را محدود کرده و استفاده از هوش مصنوعی در مکالمات روزمره را دشوارتر کند.
از سوی دیگر، کسبوکارهایی که از واتساپ برای خدمات مشتری مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده میکنند، ظاهراً از این محدودیت مستثنی خواهند بود. این یعنی بانکها، خطوط هوایی و فروشگاههای آنلاین میتوانند همچنان از رباتهای اختصاصی خود در چارچوب Business API بهره ببرند.

سیاست مشابه غولهای فناوری دیگر
سیاست جدید متا شباهت زیادی به استراتژی سایر شرکتهای بزرگ فناوری دارد. گوگل دستیار هوش مصنوعی Gemini را در موتور جستوجو و اپلیکیشنهای خود ادغام کرده است، اپل نیز همکاری با OpenAI برای آوردن ChatGPT به سیری را آغاز کرده، و آمازون از Alexa بهعنوان دروازهای به دنیای خرید آنلاین استفاده میکند.
اما تفاوت متا در مقیاس و الزام کاربران است. در حالی که کاربران در سرویسهای دیگر معمولاً حق انتخاب بین چند دستیار هوش مصنوعی دارند، در واتساپ هیچ گزینهای جز Meta AI وجود نخواهد داشت. حتی امکان غیرفعال کردن این دستیار نیز برای کاربران فراهم نیست.
در نتیجه، این سیاست میتواند رقابت را محدود کرده و اکوسیستم هوش مصنوعی را بیش از پیش به نفع متا تغییر دهد. واتساپ به قلمرو اختصاصی Meta AI تبدیل خواهد شد، جایی که هیچ چتبات دیگری بدون رضایت متا قادر به فعالیت نخواهد بود.
در نهایت، تصمیم متا برای اعمال «ممنوعیت چتباتهای هوش مصنوعی در واتساپ» بخشی از استراتژی گستردهتر این شرکت برای تمرکز دادهها، کنترل تجربه کاربری و تسلط بر بازار دستیارهای هوشمند است. اگرچه این اقدام میتواند تجربهای یکپارچهتر فراهم کند، اما نگرانیهایی جدی درباره رقابت آزاد و حفظ حریم خصوصی کاربران بهوجود آورده است. بدون تردید، سال ۲۰۲۶ نقطه عطفی در مسیر آینده هوش مصنوعی و سیاستهای پلتفرمهای پیامرسان خواهد بود.


