اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی و آینده شغل‌ها در عصر هوش مصنوعی

اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی بار دیگر جنجال‌برانگیز شد. مدیرعامل OpenAI در جدیدترین مصاحبه‌اش درباره تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل آینده گفت که بسیاری از کارهایی که امروزه انجام می‌دهیم، شاید اصلاً «کار واقعی» محسوب نشوند. این دیدگاه، نگاه تازه‌ای به تحول بازار کار در عصر AI ارائه می‌دهد و بار دیگر بحث قدیمی میان انسان و ماشین را زنده کرده است.

دیدگاه جنجالی سم آلتمن درباره مفهوم «کار واقعی»

در مراسم DevDay شرکت OpenAI، سم آلتمن در گفت‌وگویی زنده با «روان چونگ»، بنیان‌گذار خبرنامه AI، سخنانی بیان کرد که توجه بسیاری را جلب کرد. او در پاسخ به پرسشی درباره اینکه اگر یک کشاورز ۵۰ سال پیش به مشاغل امروزی نگاه می‌کرد چه نظری داشت، گفت: «آن کشاورز احتمالاً به کارهایی که من یا شما انجام می‌دهیم نگاه می‌کرد و می‌گفت: این کار واقعی نیست.»

آلتمن توضیح داد: «وقتی کشاورزی می‌کنید، کاری انجام می‌دهید که مردم واقعاً به آن نیاز دارند. شما برای آن‌ها غذا تولید می‌کنید، زندگی‌شان را حفظ می‌کنید. این یعنی کار واقعی. اما مردم آینده، زندگی‌شان خیلی راحت‌تر شده است.» این اظهارات، موجی از واکنش‌های مثبت و منفی در فضای مجازی برانگیخت.

حذف شغل‌های تکراری و کم‌ارزش توسط هوش مصنوعی

اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی، در واقع به نکته‌ای اساسی اشاره دارد: هوش مصنوعی بیشتر جایگزین وظایف تکراری و کم‌ارزش می‌شود تا کل حرفه‌ها. بسیاری از متخصصان فناوری معتقدند که AI می‌تواند انسان را از کارهای اداری، تکراری و زمان‌بر آزاد کند تا بر خلاقیت، استراتژی و نوآوری تمرکز کند.

به گفته برخی تحلیل‌گران، آلتمن به نوعی به مشاغلی اشاره کرده است که انسان‌شناس فقید «دیوید گربر» آن‌ها را «شغل‌های بی‌ارزش» نامید—کارهایی که از نظر اجتماعی اثر کمی دارند و حتی خود کارکنان نیز احساس می‌کنند نقش خاصی در جامعه ندارند.

تأثیر واقعی بر بازار کار

با این حال، منتقدان هشدار می‌دهند که حذف مشاغل تکراری می‌تواند به از بین رفتن فرصت‌های شغلی برای قشر وسیعی از کارگران منجر شود. بسیاری بر این باورند که «اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی» به نوعی بی‌توجهی به واقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی جوامع امروزی است، به‌ویژه برای کسانی که در معرض اتوماسیون و جایگزینی با ربات‌ها قرار دارند.

دو نگاه متفاوت به آینده کار

برخی اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی را نشانه‌ای از فاصله میان توسعه‌دهندگان فناوری‌های هوش مصنوعی و کارگرانی می‌دانند که بیش از همه از این تغییرات تأثیر می‌پذیرند. آن‌ها معتقدند که آلتمن با ساده‌سازی موضوع، اهمیت کارهای انسانی را نادیده گرفته است. اما در مقابل، گروهی دیگر از کارشناسان بر این باورند که دیدگاه او نشان می‌دهد AI می‌تواند زمان انسان را آزاد کند تا فعالیت‌هایی با ارزش اجتماعی و خلاقانه‌تر انجام دهد.

به بیان دیگر، آلتمن معتقد است که با وجود حذف برخی شغل‌ها، جامعه در نهایت راه‌های تازه‌ای برای ایجاد ارزش و معنا پیدا خواهد کرد. همان‌طور که در گذشته با ورود ماشین‌آلات صنعتی، مشاغل قدیمی از بین رفتند و فرصت‌های تازه‌ای پدید آمد، امروز نیز هوش مصنوعی می‌تواند آغازگر تحولی مشابه باشد.

آینده‌ای پر از فرصت‌های جدید

آلتمن تأکید می‌کند که گرچه برخی نقش‌ها از بین خواهند رفت، اما انسان‌ها همچنان کارهایی برای انجام دادن خواهند داشت. او می‌گوید: «من فکر می‌کنم همیشه کارهایی برای انجام دادن پیدا خواهیم کرد.» این جمله، عصاره نگرش او به آینده است—نگرشی که در آن، «کار واقعی» شاید دیگر به معنای کار فیزیکی نباشد، بلکه شامل تفکر، خلاقیت و ساخت ارزش‌های جدید شود.

مطالعات مختلف نیز از این دیدگاه حمایت می‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که احساس بی‌ارزشی در شغل‌ها بیشتر ناشی از مدیریت ضعیف و نبود انگیزه است تا ذات شغل. در نتیجه، آینده کار با هوش مصنوعی احتمالاً به بازتعریف «کار واقعی» منجر خواهد شد، نه حذف کامل مشاغل انسانی.

در نهایت، اظهارات سم آلتمن درباره کار واقعی ما را وادار می‌کند تا درباره معنای «کار» در دنیای آینده بازاندیشی کنیم. شاید هوش مصنوعی بسیاری از وظایف تکراری را حذف کند، اما این فناوری همچنین می‌تواند فرصت‌هایی تازه برای رشد، خلاقیت و معنا بیافریند. نکته کلیدی این است که به‌جای ترس از تغییر، باید آن را فرصتی برای بازتعریف نقش انسان در عصر هوش مصنوعی بدانیم.

پرسش‌های متداول